Metabolizma; canlılarda yaşamının sürdürebilmesi açısında vücutta gerçekleşen kimyasal tepkimelerdir. Her organizma; büyüme, gelişme, üreme, ısı ve hareket gibi yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için dış çevreden bazı maddeler ve enerji almak zorundadır. Alınan bu maddeler ve enerji, yaşamsal faaliyetlerimizin sürdürülebilmesi için gereken organik moleküllerin sentezlenmesinde kullanılacaktır. Dış çevreden aldığımız besinler ya önce parçalanarak yıkıma uğratılacak ya da yıkıma gerek kalmadan gerekli moleküllerin sentezlenmesinde kullanılacaktır.
Bazal Metabolizma; Bazal metabolizma ise vücut dinlenirken veya istirahat halindeyken ne kadar enerji yaktığı anlamına gelmektedir. Bu total olarak vücudun yaklaşık yüzde 60’ına denk gelmektedir.
Metabolizma hızımızı yaş, cinsiyet, genetik yapı, hastalıklar, günlük alınan karbonhidrat miktarı ve hava sıcaklığı etkiler. Özellikle diyet yapanlar için metabolizma hızı çok önemlidir. Çünkü metabolizmamız ne kadar hızlı çalışırsa diyet yaparken ve cardio antrenmanlarında daha fazla yağ yakabiliriz. Mesela vücut geliştiren kişiler kışın bulk (hacim dönemi) dönemine girip yaza doğru ise diyet yaparlar. Buradaki diyet yapma amacı hacim alma döneminde aldıkları fazla yağları tamamen yakmaktadır. İşte burada metabolizma hızı çok önemli rol oynuyor.
İlk etapta diyet yapıyorsak ve amacımız yağ yakmak ise şeker, hamur işi, tuz ve işlenmiş gıdalardan kesinlikle uzak duralım. Bunlar bize kilo aldırdığı gibi metabolizma hızımızı da kötü yönde etkilemektedir. (Tuzu tat vermesi açısından çok az bir şekilde yiyeceklerimize atabiliriz.)
Metabolizma hızımızı yediğimiz yiyecekler kadar yaptıklarımızda belirler. Özellikle çok su içmek metabolizmamızı hızlandırır. Vücudumuzu aç bırakmak, sabah kaliteli düzgün beslenmemek, öğün atlamak ve işlenmiş gıdaları yemek metabolizma hızımızı ciddi derecede düşürür. Ara öğünlerde kalorisi fazla olmayan proteini fazla(badem gibi) kuruyemiş veya aperatif yiyecekler yiyerek metabolizmamızın gün boyu hızlı çalışmasını sağlayabiliriz.
Yeşil Çay
Bol miktarda kafein içeren yeşil çay aynı zamanda vücut sıcaklığını yükseltir. Ayrıca içinde ki “fenol” adı verilen doğal bileşikler içermektedir. Böylece hem metabolizmayı hemde yağ yakımını hızlandırır. (Yeşil Çayın Yararları)
Acı Biber
Adında anlaşılacağı gibi acı bibere yakıcı özelliğini veren “capsaicin” içeren besinler metabolizmamızı hızlandıran besinler arasında ilk sırada yeri alıyor. Acı biberi yedikten sonraki 3 saat boyunca metabolizma hızımızı 1.2 ila 2 kat arttırmaktadır. Günlük yediğimiz besinlere acı, toz biber veya sivri biber ekleyerek metabolizma hızımızı arttırabiliriz ve daha fazla yağ yakabiliriz. Ayrıca acı biberin bir diğer güzel yanı ise tokluk hissi vererek açlığımızı bastırmasıdır.
Zencefil
Zencefil sindirim sistemimize yardımcı olur ve aynı yeşil çay gibi vücut sıcaklığımızı yükseltir. Böylece metabolizma hızımız yaklaşık %20 civarında artar.
Protein
Protein, karbonhidrata göre daha zor sindirildiğinden (Whey proteinler hariç) proteini fazla olan yiyecekleri tükettiğimizde sindirim sistemimiz daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar ve yaktığımız kalori miktarı ciddi derecede artar. Özellikle tavuk, tavuk göğsü, balık ve hindi gibi kırmızı ete göre daha az yağ içeren besinleri tüketebilirsiniz. Ayrıca casein(süt proteini) protein tozları da önerimizdir.
Lifli Yiyecekler
Besinlerin sindirilmeyen kısmı olan lif (posa), sindirim sırasında vücudun kullandığı enerjiyi arttırarak metabolizmamızın normalden daha hızlı çalışmasını sağlar ve böylece yağ yakımını hızlandırır. Ayrıca lifli besinler vücuttaki sindirime yardımcı olur. Bu sayede kabızlık ve ishal gibi sindirime bağlı rahatsızlıklarımı önler. Lif bakımından zengin besinler; yulaf, lahana, brokoli, ıspanak, kepekli tahıllar, elma, portakal, greyfurt, fındık ve badem sayılabilir.
Tarçın
Tarçının da vücudumuz için birçok yararı vardır. En büyük yararı sindirim sırasında vücut sıcaklığını arttırarak termik etki yaratmasıdır. Bu etkiyle birlikte metabolizma hızlanır ve yağ yakımı daha da kolaylaşır. Diğer etkili yanı ise kan şeker seviyesini düzene sokarak açlık hissini bastırır ve daha uzun süre tok hissetmemizi sağlar. Özellikle hazırlayacağımız diyet yemeklerinde tat vermesi açısından biraz tarçın eklemeniz yararınıza olacaktır.
Keten Tohumu
Keten tohumu, midede su alıp şişerek tokluk hissi verir, lif içerdiği için laksatif etkisiyle birlikte sindirim sistemimizde ki sorunları düzene sokar. İçerisinde ki omega 3 ve 6 yağ asitlerin iyi bir kaynağı olmakla birlikte; az miktarda magnezyum, demir, bakır ve çinko ile çeşitli vitaminleri içermektedir. Keten tohumundaki yararlı yağ asitleri sayesinde kalp ve damar hastalıklarına da iyi gelmektedir.
Ananas
Ananas bromelain denilen sindirim enzimi içerir. Bu enzim protein sindiriminde önemli rol oynar. Bu nedenle metabolizmanın çok hızlı çalışmasında yardımcı olur.
